عناصر کرامت‌ستیز از دیدگاه قرآن‌کریم

انگاره‌های انسان‌شناختی یکی از مقولات بنیادی در اندیشه معاصر است. نوشتار حاضر پس از معناشناسی «کرامت»، «انسان» و «کرامت انسان» در نظام معنایی قرآن، می‌کوشد به عناصر کرامت‌ستیز در گفتمان قرآن دست یابد. از دیرباز به مبحث کرامت انسان و عناصر کرامت‌ستیز در منابع دینی پرداخته شده است؛ اما چون امروزه این مقوله با مباحث حقوق بشر رابطه‌ای ناگسستنی یافته، ضرورت بازشناسی، تحلیل و تبیین آن در دیدگاه قرآن کریم برای پرسش‌های پیش‌رو در عصر حاضر بیش از هر زمان احساس می‌شود. عناصر کرامت‌ستیز در دو بعد فردی و اجتماعی تحلیل می‌شود. این عناصر عبارت‌اند از: درک نادرست از انسان، احساس کهتری، خودبزرگ‌بینی، شهوت‌پرستی، ظلم و بی‌عدالتی، استبداد و استبدادزدگی، تهدیدهای امنیتی، آسیب‌رسانی به حیثیت اجتماعی افراد مانند منت‌گذاری، تجاوز به حریم خصوصی افراد، تمسخر، تهمت و افترا و تبعیض که در این نوشتار به تفصیل به آن‌ها اشاره شده است.